Gözden kaçırmayın

Milli Eğitim Müdürü Miraç Sürretci’den tatil mesajıMilli Eğitim Müdürü Miraç Sürretci’den tatil mesajı

Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Güzel Sanatlar Fakültesi, Kocatepe Büyük Taarruz Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölüm Başkanlığı tarafından Cumhuriyetin 101. yılı dolayısıyla düzenlenen panel ve belgesel gösterimi, üniversite öğrencileri ve akademik personelin katılımıyla gerçekleştirildi. Etkinlikte Cumhuriyetin anlamı, tarihsel gelişimi ve demokrasiyle olan bağı tartışıldı.

“DEMOKRASİ İLE İÇSELLEŞMEYEN CUMHURİYET, CUMHURİYET OLARAK TANIMLANAMAZ”

Panelin moderatörlüğünü yürüten AKÜ Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölüm Başkanı Doç. Dr. Sibel Yazıcı, Cumhuriyetin halkın iradesine dayalı bir yönetim biçimi olduğunu vurguladı. Yazıcı, Cumhuriyet kavramının kökeninde kamuya ait olma fikrinin yattığını belirtti. Fransa’da 1884’te anayasal değişiklikle cumhuriyetin yönetim biçimi olarak tanımlandığını, Türkiye’de ise 1923’teki hükümet krizini çözmek amacıyla ilan edildiğini ifade etti. Yazıcı, “Demokrasiden yoksun bir yönetim şekli, gerçek anlamda cumhuriyet olarak tanımlanamaz” dedi.

“MUSTAFA KEMAL KRİZLERİ FIRSATA ÇEVİRMİŞTİR”

Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şaban Ortak, Cumhuriyet fikrinin Mustafa Kemal’de daha askeri okul dönemlerinden itibaren oluştuğunu dile getirdi. Erzurum ve Sivas Kongreleri’nde halkın egemenliğinin önemine vurgu yapıldığını belirten Ortak, Mustafa Kemal’in daima olgunlaşmamış fırsatları zorlamaktan kaçındığını vurguladı. Prof. Dr. Ortak, “1920’de Saltanatın kaldırılması, hükümet krizinin Cumhuriyet ilanına dönüştürülmesi gibi adımlar, Mustafa Kemal’in krizleri fırsata çevirdiğinin göstergesidir” ifadelerini kullandı.

“MUSTAFA KEMAL PADİŞAHA BAĞLILIK TELGRAFI ÇEKMİŞTİR”

Panelde dikkat çeken bir diğer konuşma ise Prof. Dr. Şaban Ortak’tan geldi. Ortak, Mustafa Kemal’in hiçbir zaman Padişah Vahdettin hakkında olumsuz bir söylemde bulunmadığını belirterek, Sivas ve Erzurum Kongreleri sonrasında padişaha bağlılık mesajları gönderdiğini ifade etti. İstanbul Hükümeti ile birçok kez ters düşmesine rağmen, padişaha karşı tutumunu daima koruduğunu vurguladı. Bu tutum, ancak 1 Kasım 1922’de Saltanat kaldırılana kadar sürdü.

CUMHURİYET’İN İLAN SÜRECİNE DAİR ÖNEMLİ DETAYLAR

Mustafa Kemal’in Cumhuriyet ilanı sürecine dair detaylar veren Prof. Dr. Ortak, 1923’te seçime gidilmesinin ardından ortaya çıkan hükümet krizinin çözümü olarak Cumhuriyetin ilan edildiğini söyledi. Ortak, Mustafa Kemal’in “Yarın Cumhuriyet’i ilan edeceğiz” diyerek tarihi bir adımı atmasını, mevcut koşulların değerlendirilip bir fırsata dönüştürülmesi olarak yorumladı.

MİLLİ BAYRAMLARIN ÖNEMİ VE CUMHURİYET BAYRAMI’NIN TARİHÇESİ

Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ceren Utkugün, 29 Ekim’in Cumhuriyet Bayramı olarak kutlanmasının Türkiye’de milliyetçilik akımının bir parçası olduğunu belirtti. Osmanlı’da 23 Temmuz 1908’de İkinci Meşrutiyetin ilan edilmesiyle başlayan milli bayram geleneğinin Cumhuriyetle devam ettiğini belirten Utkugün, 23 Nisan Milli Egemenlik Günü, 30 Ağustos Zafer Bayramı ve 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı gibi bayramların da milli duyguları güçlendirmeyi amaçladığını ifade etti.
Doç. Dr. Utkugün, Osmanlı döneminde çeşitli bayramlar olduğunu, ancak Cumhuriyet dönemiyle birlikte bu bayramların daha kurumsal bir nitelik kazandığını ekledi. Mustafa Kemal Paşa’nın Türkiye’ye duyurusu ile 29 Ekim’de top atışları yapılacağını ve resmi törenlerle bayramın kutlanacağını belirten Utkugün, bu geleneğin sonraki nesillere aktarılmasının önemine değindi.

PANEL SONRASI BELGESEL GÖSTERİMİ YAPILDI

Panelin ardından katılımcılar, Yönetmen Hakan Yılmaz’ın “An ve An Kocatepe” ve Yönetmen Afranur Arslantaş’ın “Onurlu Kurşun Miralay Reşat Çiğiltepe” isimli belgesel filmlerini izleme fırsatı buldu. Bu gösterimler, etkinliğe katılanlar için Cumhuriyet’in ilan sürecindeki kahramanlıkları ve tarihsel olayları görsel olarak deneyimlemelerine olanak sağladı.